Бөөрний дутагдал аюултай юу?: Шалтгаан, шинж тэмдэг, эмчилгээний боломжууд

Бөөрний дутагдал нь дэлхий даяар олон хүний эрүүл мэндэд нөлөөлдөг, бөөрний үйл ажиллагаа алдагдан, цуснаас хорт бодисыг шүүх чадвар буурдаг ноцтой өвчин юм. Дэлхий даяар 850 сая гаруй хүн бөөрний төрөл бүрийн өвчнөөр шаналж байгаа бөгөөд өдөр бүр 2 сая гаруй хүн бөөрний дутагдалтай тэмцэж байна. Энэ блогт бид бөөрний дутагдлын шалтгаан, шинж тэмдэг, эмчилгээний боломжууд болон урьдчилан сэргийлэх аргуудыг нарийвчлан авч үзэх болно.

Бөөрний дутагдлын шалтгаан

Бөөрний дутагдал үүсэх хэд хэдэн шалтгаан бий:

1. Архаг өвчнүүд: 

Чихрийн шижин, өндөр даралт зэрэг архаг өвчнүүд нь бөөрний дутагдлын хамгийн түгээмэл шалтгаанууд юм. Чихрийн шижинтэй хүмүүсийн 30-40% нь бөөрний дутагдалд орох эрсдэлтэй байдаг. Эдгээр өвчнүүд удаан хугацаанд бөөрөнд ачаалал үүсгэж, улмаар үйл ажиллагааг нь алдагдуулдаг.

2. Бөөрний өвчин: 

Гломерулонефрит, поликистик бөөрний өвчин зэрэг нь бөөрний эд эсийг гэмтээж, дутагдал үүсгэх эрсдэлтэй. Жил бүр 5 сая орчим хүн бөөрний эд эсийн үрэвслээс үүдэлтэй өвчнөөр шаналж байна.

3. Шээсний замын бөглөрөл: 

Шээсний замд чулуу, хавдар, эсвэл томорсон түрүү булчирхай байснаар шээсний урсгал саатаж, бөөрний дутагдал үүсч болно.

4. Эмийн бодис: 

Зарим эмийн бодисууд, ялангуяа үрэвслийн эсрэг стероид бус эмүүд (NSAIDs) болон зарим антибиотик нь бөөрний үйл ажиллагааг алдагдуулах аюултай.

5. Хорт бодисын нөлөө: 

Урт хугацаанд хордлого үүсгэх химийн бодисууд, архины зохисгүй хэрэглээ нь бөөрний гэмтэл үүсгэж, дутагдалд хүргэж болзошгүй.

Бөөрний дутагдлын шинж тэмдэг

Бөөрний дутагдлын шинж тэмдэг нь янз бүр байж болно:

– Ядрах, сулрах

– Шээсний хэмжээ багасах

– Хаван үүсэх (хөл, шагай, гар, нүүр)

– Амьсгал давчдах

– Тодорхойгүй шалтгаанаар жин нэмэгдэх

– Тогтмол дотор муухайрах, бөөлжих

– Цусны даралт ихсэх

Бөөрний дутагдал эхэндээ шинж тэмдэггүй явагдаж болох тул тогтмол эмчид үзүүлж, хяналтад байх нь чухал. Энэ нь эрт үедээ илрэхэд эмчилгээний үр дүн өндөр байдаг.

Бөөрний дутагдлын эмчилгээ

Бөөрний дутагдлыг эмчлэх олон арга бий. Эмчилгээний зорилго нь бөөрний үйл ажиллагааг аль болох хадгалах, дутагдалын шалтгааныг арилгах, шинж тэмдгийг хянахад оршино.

1. Эмийн эмчилгээ: Цусны даралтыг бууруулах, шээс ялгаруулалтыг дэмжих зэрэг зориулалттай эмүүдийг хэрэглэнэ. Дархлааны тогтолцооны өвчнөөс үүдэлтэй бөөрний дутагдлын үед дархлаа дарангуйлах эмүүдийг ашиглаж болно.

2. Амьдралын хэв маягийг өөрчлөх: Давс, уураг багатай хоолны дэглэм баримтлах, шингэн хэрэглээг зохицуулах нь чухал. Тамхи, архины хэрэглээг багасгах нь бөөрний эрүүл мэндэд эерэг нөлөөтэй.

3. Диализ: Бөөрний үйл ажиллагаа бүрэн алдагдсан тохиолдолд диализийн эмчилгээ хийнэ. Энэ нь цуснаас хорт бодисыг шүүж, бөөрний үүргийг орлон гүйцэтгэх арга юм. Диализийн эмчилгээнд орсон хүмүүсийн амьдрах хугацаа 5-10 жил байдаг ч энэ нь хувь хүний эрүүл мэндийн байдлаас хамаардаг.

4. Бөөр шилжүүлэн суулгах: Бөөрний дутагдлын эцсийн шатанд бөөр шилжүүлэн суулгах нь хамгийн үр дүнтэй эмчилгээний арга юм. Шинэ бөөртэй хүмүүсийн 85-90% нь шилжүүлэн суулгаснаас хойш таван жилийн дараа хэвийн амьдралтай байдаг. Гэвч тохирох эрхтэн олдох хүртэл диализийг үргэлжлүүлэн хийх шаардлагатай.

Урьдчилан сэргийлэх аргууд

Бөөрний дутагдлаас урьдчилан сэргийлэх нь эрүүл амьдралын хэв маягийг баримтлахтай холбоотой:

1. Эрүүл хооллолт: Давс, өөх тос багатай, шим тэжээлээр баялаг хоол хүнс хэрэглэхийг зөвлөдөг. Жимс, ногоо, бүхэл үрийн бүтээгдэхүүнүүд нь бөөрний эрүүл мэндийг дэмжинэ.

2. Тогтмол дасгал хийх: Долоо хоногт 150 минутын дунд зэргийн дасгал хийх нь цусны эргэлтийг сайжруулж, бөөрний эрүүл мэндийг дэмжинэ.

3. Шингэн их хэмжээгээр уух: Өдөрт дор хаяж 8 стакан ус уух нь бөөрний үйл ажиллагааг дэмжиж, шээсний замыг цэвэр байлгахад тусалдаг.

4. Эмийн зохистой хэрэглээ: Эмийг зөв хэрэглэх, эмчийн зааврын дагуу хэрэглэх нь чухал. Эмийг өөрийн дураар хэрэглэхээс зайлсхийх хэрэгтэй.

5. Эмчийн үзлэгт тогтмол хамрагдах: Чихрийн шижин, даралт ихсэх зэрэг архаг өвчтэй тохиолдолд эмчийн хяналтад байх нь бөөрний дутагдлыг эрт илрүүлэхэд тусална.

Бөөрний дутагдал нь амьдралын чанарт ноцтой нөлөө үзүүлдэг, гэхдээ эмчилгээ, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авснаар эрсдлийг бууруулах боломжтой. Эрүүл амьдралын хэв маягийг баримтлах, эрүүл мэнддээ анхаарал тавих нь бөөрний дутагдлаас урьдчилан сэргийлэх үндсэн зарчим юм. Эмчийн зөвлөгөөг дагаж, эрүүл мэндийн үзлэгт тогтмол хамрагдсанаар та бөөрний эрүүл мэндийг хамгаалж чадна. Эрүүл бөөр нь таны урт удаан амьдралын баталгаа байх тул, та өөрийн эрүүл мэндэд анхаарал тавьж, эрүүл амьдралын хэв маягийг баримтлаарай.

Та бөөрний талаар илүү их мэдээлэл авахыг хүсвэл доорх нийтлэлүүдийг уншина уу:

• Бөөрний чулуу: Үүсэх шалтгаан, урьдчилан сэргийлэх арга, зөвлөгөө
• Бөөр өвдөх шалтгаан: Илрэх шинж тэмдэг болон зөвлөгөө, мэдээлэл
• Бөөрний үрэвсэл: Таны эрүүл мэндэд учирч болох чимээгүй аюул
• Бөөрөө Эрүүл Байлгах: Эрүүл Амьдралын 5 Алхам
  

Бусад мэдээлэл: