Бөөр нь хүний биед чухал үүрэг гүйцэтгэдэг хоёр эрхтэн бөгөөд цусыг шүүх, илүүдэл шингэн болон хорт бодисыг шээсээр гадагшлуулах үүрэгтэй. Харин энэ шүүлтүүрийн гол хэсэг болох түүдгэнцэрт үрэвсэл үүсэх нь бөөрний үндсэн үйл ажиллагааг доголдуулж, олон эрхтэнд нөлөөлөх эрсдэлтэй. Энэхүү нийтлэлд бид түүдгэнцэрийн үрэвсэл гэж юу болох, шалтгаан, шинж тэмдэг, оношилгоо, эмчилгээ болон урьдчилан сэргийлэх арга замуудыг нарийвчлан авч үзнэ.
Түүдгэнцэрийн үрэвсэл гэж юу вэ?
Түүдгэнцэрийн үрэвсэл (гломерулонефрит) гэдэг нь бөөрний түүдгэнцэр хэмээх бичил шүүлтүүрүүд үрэвсэж, тэдгээрийн бүтэц болон үйл ажиллагаа алдагдах өвчин юм. Түүдгэнцэр нь шээс ялгаруулах системийн гол хэсэг бөгөөд цуснаас илүүдэл шингэн, хорт бодисыг ялган шээс рүү гаргадаг.
Үрэвсэл үүсэх үед шүүлтүүрийн хана гэмтэж, том молекулууд болох уураг, цусны эсүүд шээс рүү орж эхэлдэг. Үүний үр дүнд шээсээр уураг алдах, хавдар үүсэх, даралт нэмэгдэх зэрэг эмгэгүүд илэрдэг.
Түүдгэнцэрийн үрэвслийн хэлбэрүүд
Түүдгэнцэрийн үрэвсэл нь явцаасаа шалтгаалан хурц болон архаг гэж ангилагддаг.
Хурц түүдгэнцэрийн үрэвсэл
- Гэнэт эхэлдэг
- Халдварын дараа илэрдэг
- Шинж тэмдэг хурц илэрдэг: шээс хөөрхөн өөрчлөгдөх, хавдар үүсэх, даралт нэмэгдэх
- Зарим тохиолдолд эдгэрэх боломжтой
Архаг түүдгэнцэрийн үрэвсэл
- Олон жилийн туршид удаан явагддаг
- Эрт үед шинж тэмдэггүй байж болно
- Бөөрний үйл ажиллагаа аажмаар муудна
- Эцэстээ бөөрний дутагдалд хүргэж болзошгүй
URO MED ЭМНЭЛЭГ
Уро Мед эмнэлэг нь олон жилийн туршлагатай мэргэжлийн чадварлаг баг хамт олон дараах үйлчилгээг та бүхэнд үзүүлж байна.
- Дотрын өвчин эмгэгийн тусламж үйлчилгээ
- Мэдрэлийн эмгэгийн тусламж үйлчилгээ
- Уламжлалт, нөхөн сэргээх тусламж үйлчилгээ
- Клиник лаборатори
- Дүрс оношилгоо
- Хэвтэн эмчлүүлэх үйлчилгээ
- Өдрийн эмчилгээ, үйлчилгээ
Шалтгаанууд
Түүдгэнцэрийн үрэвсэл нь дараах олон шалтгаанаар үүсч болдог. Үүнд:
1. Халдварын дараах дархлааны урвал
- Хамгийн нийтлэг хэлбэр нь стрептококк халдварын дараа үүсдэг.
- Дархлааны тогтолцоо бактерийн эсрэг хэт хүчтэй урвал үүсгэж, бөөрийг гэмтээдэг.
- Ихэвчлэн 5-15 насны хүүхдүүдэд тохиолддог.
2. Аутоиммун өвчин
- Дархлааны эсүүд өөрийн биед халдаж, түүдгэнцэрийг гэмтээдэг.
- Улаан чонон яр (SLE), васкулит, IgA нефропати зэрэг нь нийтлэг шалтгаан болдог.
3. Вирус ба нянгийн халдвар
- Гепатит B, С, ХДХВ, херпес вирус, сифилис зэргээр үүссэн халдварууд түүдгэнцэрт нөлөөлж болно.
4. Удамшлын шалтгаан
- Альпортын хам шинж гэх мэт генетикийн эмгэгүүд нь бөөрний түүдгэнцэрийг муутгадаг.
5. Идиопатик (тодорхойгүй)
- Зарим тохиолдолд шалтгаан тодорхойгүй үлддэг бөгөөд эмчийн хяналт шаардлагатай.
Илрэх шинж тэмдгүүд
Түүдгэнцэрийн үрэвслийн үед дараах шинжүүд илэрч болно:
- Шээсний өнгө улаан, хүрэн болох
- Шээс хөөсрөх (уураг алдаж байгаагийн илрэл)
- Хавдар үүсэх (нүд, шагай, хөл, нүүр)
- Цусны даралт ихсэх
- Толгой өвдөх, ядрах, амьсгаадах
- Шээсний хэмжээ буурах, шээс ховордох
- Биеийн хордлогын шинж: дотор муухайрах, бөөлжих, хоолонд дургүй болох
- Хүнд хэлбэрийн үед бөөрний дутагдлын шинжүүд илэрч болзошгүй
Архаг хэлбэрийн үед эхний үед ямар нэг шинж тэмдэггүй байж болдог тул тогтмол шинжилгээ, хяналт чухал юм.
Оношилгооны аргачлал
1. Шээсний ерөнхий шинжилгээ
- Уураг, цус илрүүлэх
- Цилиндр, бактерийн илрүүлэлт
2. Цусны шинжилгээ
- Креатинин, мочевин, GFR (шүүлтүүрийн хурд)
- Альбумин, нийт уураг
- Дархлааны үзүүлэлтүүд (ANA, anti-DNA, ASO гэх мэт)
3. Бөөрний хэт авиан оношлогоо (УЗИ)
- Бөөрний хэмжээ, бүтэц, тэгш бус байдал, хаван илрүүлэх
4. Бөөрний биопси
- Нарийн онош гаргахын тулд эдийн дээж авч, микроскопоор шинжилдэг
- Үрэвслийн хэлбэр, хүрээг тогтооно
5. Даралт хэмжих
- Байнга даралт нэмэгдсэн байдал нь үрэвслийн шинж байж болдог
Эмчилгээний зарчим
Түүдгэнцэрийн үрэвслийн эмчилгээ нь өвчний шалтгаан, хэлбэр, хүний биеийн байдал зэргээс хамаарч өөрчлөгдөнө.
1. Эмийн эмчилгээ
- Кортикостероид: Үрэвслийг бууруулах, дархлааг дарангуйлах
- Иммуносупрессант: Циклофосфамид, микофенолат мофетил, азатиоприн
- Даралт бууруулах эмүүд: ACE inhibitor, ARB бүлгийн эмүүд нь уураг алдалтыг бууруулна
- Диуретик: Хаван бууруулах
- Антибиотик: Халдварт шалтгаантай тохиолдолд
2. Хооллолтын дэглэм
- Давсны хэрэглээг хязгаарлах (өдөрт <2гр)
- Өндөр уурагтай хүнснээс зайлсхийх (эсвэл тооцоолсон хэмжээгээр хэрэглэх)
- Кали, фосфор багатай хүнс хэрэглэх
- Шингэний хэрэглээг хянах (шээсний гарц, хавангийн байдлаас шалтгаалж)
3. Диализ болон бөөр шилжүүлэн суулгах
- Хүнд хэлбэрийн архаг үрэвсэлтэй, бөөрний дутагдалд орсон хүмүүс тогтмол диализ хийх шаардлагатай болно
- Эцсийн шатанд бөөр шилжүүлэн суулгах болдог
URO MED ЭМНЭЛЭГ
Уро Мед эмнэлэг нь олон жилийн туршлагатай мэргэжлийн чадварлаг баг хамт олон дараах үйлчилгээг та бүхэнд үзүүлж байна.
- Дотрын өвчин эмгэгийн тусламж үйлчилгээ
- Мэдрэлийн эмгэгийн тусламж үйлчилгээ
- Уламжлалт, нөхөн сэргээх тусламж үйлчилгээ
- Клиник лаборатори
- Дүрс оношилгоо
- Хэвтэн эмчлүүлэх үйлчилгээ
- Өдрийн эмчилгээ, үйлчилгээ
Урьдчилан сэргийлэх арга
- Ханиад, хоолойн өвчнийг бүрэн эмчлэх, антибиотикийг зохистой хэрэглэх
- Цусны даралт, цусан дахь сахарын хэмжээг хянах
- Дархлаа дэмжих, халдварт өвчнөөс сэргийлэх
- Биеийн жинг хэвийн хэмжээнд байлгах
- Архины хэрэглээг хязгаарлах
- Тогтмол эмчийн үзлэгт хамрагдах
- Химийн бодис, хүнд металлтай хүрэлцэхээс зайлсхийх
Болзошгүй хүндрэлүүд
Түүдгэнцэрийн үрэвсэл эмчлэгдэхгүй удвал дараах хүндрэлүүд үүсэх магадлалтай:
- Архаг бөөрний үрэвсэлд шилжих
- Бөөрний архаг дутагдал
- Цусны даралт тогтмол нэмэгдэх
- Цус багадалт (эритропоэтиний ялгаралт буурснаас)
- Шингэний хуримтлал
- Зүрх, уушги, элэг зэрэг эрхтний хоёрдогч гэмтэл
Дүгнэлт
Түүдгэнцэрийн үрэвсэл бол бөөрний эмгэгүүдийн дунд нэлээд түгээмэл тохиолддог, ноцтой үр дагаварт хүргэх боломжтой өвчин юм. Үүнийг эрт илрүүлж, шалтгаант эмчилгээ хийснээр өвчний явцыг хянах боломжтой байдаг. Ялангуяа хүүхэд, залуу насныханд халдварын дараах хэлбэр түгээмэл тул бага зэргийн шинж тэмдгийг ч үл тоомсорлолгүйгээр эмчид хандах шаардлагатай.
Тогтмол шинжилгээ өгч, эрүүл мэндийн зөв дадал зуршилтай байснаар түүдгэнцэрийн үрэвслээс урьдчилан сэргийлэх, эсвэл дахин сэдрэхээс хамгаалах боломжтой.
Та илүү их мэдээлэл уншихыг хүсвэл дараах линкүүдээр зочлоорой!
