Бамбайн гормон ба таны зан төлөв: Та тайван байна уу, бухимдуу байна уу?
Бие махбодь, сэтгэл санааны эрүүл мэндийг удирдаж байдаг дотоод шүүрлийн нэг чухал эрхтэн бол бамбайн булчирхай юм. Хүзүүний урд хэсэгт байрлах энэ жижиг эрхтэн бидний бодисын солилцоо, сэтгэл хөдлөл, ой тогтоолт, унтах хэмнэл, жин, бүр бэлгийн дур хүсэлд хүртэл гүн гүнзгий нөлөө үзүүлдэг. Бамбайн булчирхайн үйл ажиллагаанд алдаа гарвал бид өөрсдийн зан араншин, сэтгэл зүй, биеийн жингээ хянахад хүндрэлтэй болж эхэлдэг.
Энэ нийтлэлд бид бамбайн булчирхай хэрхэн сэтгэл санаа, жин нэмэлт бууралтад нөлөөлдөг талаар, мөн зарим хүмүүсийн мэддэггүй ч хүндээр нөлөөлж болох “оюуны манан” зэрэг асуудлыг хэрхэн үүсгэдэг талаар дэлгэрэнгүй тайлбарлах болно.
URO MED ЭМНЭЛЭГ
Уро Мед эмнэлэг нь олон жилийн туршлагатай мэргэжлийн чадварлаг баг хамт олон дараах үйлчилгээг та бүхэнд үзүүлж байна.
- Дотрын өвчин эмгэгийн тусламж үйлчилгээ
- Мэдрэлийн эмгэгийн тусламж үйлчилгээ
- Уламжлалт, нөхөн сэргээх тусламж үйлчилгээ
- Клиник лаборатори
- Дүрс оношилгоо
- Хэвтэн эмчлүүлэх үйлчилгээ
- Өдрийн эмчилгээ, үйлчилгээ
Бамбайн булчирхай ба сэтгэл санааны уналт: депресс, түгшүүр
Бамбайн булчирхай нь тироксин (T4) ба трийодтиронин (T3) гэх хоёр гол гормоныг ялгаруулдаг бөгөөд эдгээр нь мэдрэлийн системийн тэнцвэрт ажиллагааг хангаж, сэтгэл санааг тогтвортой байлгахад оролцдог. Хэрвээ бамбайн булчирхай хангалтгүй ажиллавал дараах шинж тэмдгүүд илэрч болно:
- Хоосон гуниг, итгэл найдваргүй байдал
- Энергийн дутагдал, хөдөлгөөн багасах
- Хэт их унтах эсвэл нойргүйдэл
- Төвлөрөл муудах, ой тогтоолт муудах
- Бага зүйлд бухимдах, тэсвэргүй зан
Эдгээр нь депресс болон сэтгэл гутрал гэх оношоор төөрөгдөж болох боловч цаад шалтгаан нь бамбайн гормоны дутагдал байж болдог. Үнэхээр ч зарим сэтгэл судлаач эмч нар бамбайн булчирхайн дааврын шинжилгээг заавал хийлгэхийг зөвлөдөг нь учиртай.
Нөгөө талаас, бамбайн булчирхай хэт их ажиллах (гипертиреоз) тохиолдолд:
- Сэтгэл түгших, амархан айх
- Хэт хөдөлгөөнтэй болох
- Нойргүйдэл
- Зүрх дэлсэх, гар чичрэх
гэх мэт сэтгэл хөдлөлийн тогтворгүй байдал үүсдэг.
“Brain fog” буюу оюуны манангийн нууц
Оюуны манан гэдэг нь хүмүүсийн “толгой манантаж байгаа мэт мэдрэмж”, төвлөрөх чадвар сулрах, богино хугацааны ой муудах, шийдвэр гаргах хүндрэл гэх мэт шинжүүдээр илэрдэг. Хамгийн хачирхалтай нь энэ байдлын цаана маш олон тохиолдолд бамбайн гормоны өөрчлөлт нуугдаж байдаг.
Бамбайн даавар нь тархины цусан хангамж, мэдрэлийн мэдээлэл дамжуулах хурд, допамин ба серотонин зэрэг мэдрэлийн гормоны түвшинг зохицуулдаг. Иймээс бамбайн үйл ажиллагаа сулрах үед тархи хангалттай “эрчим хүч” авч чадахгүй болж, манан мэт зовиуртай байдал бий болдог.
Яагаад бамбайтай хүмүүс жин нэмдэг эсвэл турдаг вэ?
1. Гипотиреоз (бамбайн сул үйл ажиллагаа)
Бамбайн гормоны дутагдал нь бодисын солилцоог удаашруулж, илчлэг шатаах чадварыг бууруулдаг. Үүний улмаас:
- Хоолны дуршил буураагүй боловч жин нэмэгддэг
- Өөх тос хуримтлагдаж, илүүдэл жинтэй болдог
- Нүүр царай хөөсөн, цулцгар болох
Ийм хүмүүс хоолоо багасгасан ч жин хасахгүй байх нь түгээмэл.
2. Гипертиреоз (бамбайн хэт идэвхжил)
Эсрэгээрээ, гормон хэт их ялгарвал:
- Бодисын солилцоо хэт хурдан явагдана
- Хоол сайн идсэн ч турна
- Булчингийн жин буурч, хүч чадал сулрах
- Заримдаа суулгах, халуурах шинж илэрнэ
Энэ бүхэн хүний эрүүл жинг хадгалахад саад болдог.
URO MED ЭМНЭЛЭГ
Уро Мед эмнэлэг нь олон жилийн туршлагатай мэргэжлийн чадварлаг баг хамт олон дараах үйлчилгээг та бүхэнд үзүүлж байна.
- Дотрын өвчин эмгэгийн тусламж үйлчилгээ
- Мэдрэлийн эмгэгийн тусламж үйлчилгээ
- Уламжлалт, нөхөн сэргээх тусламж үйлчилгээ
- Клиник лаборатори
- Дүрс оношилгоо
- Хэвтэн эмчлүүлэх үйлчилгээ
- Өдрийн эмчилгээ, үйлчилгээ
Таны зан төлөвийг гормон удирдаж байна уу?
Хэрвээ та өмнө нь тайван, нийтэч байсан бол гэнэт бухимдуу, ууртай, эсвэл уйтгартай хүн болж өөрчлөгдөж байвал энэ таны зан чанарын асуудал биш, харин гормоны тэнцвэрт байдлын алдагдал байж болно. Судалгаагаар бамбайн гормоны өөрчлөлттэй хүмүүсийн:
- 60% нь анзаардаг зан авирын өөрчлөлт илэрдэг
- 30% нь сэтгэл гутралтай төстэй шинж тэмдэгтэй
- 15% нь сэтгэл хөдлөлөө хянахад хүндрэлтэй болдог
Бамбайн булчирхайгаа шалгуулах шаардлагатай шинжүүд
Хэрвээ дараах шинжүүд олон долоо хоног үргэлжилж байвал мэргэжлийн эмчид хандаж, бамбайн булчирхайн гормоны түвшинг шалгуулах шаардлагатай:
- Ядаргаа, эрч хүчгүй байдал
- Төвлөрөх чадвар муудах, тархины манан
- Сэтгэл гутрал, тайван бус байдал
- Хэт жин нэмэх эсвэл тайлбарлашгүйгээр турах
- Хүзүүгээр хөөх, шахагдсан мэдрэмж
- Арьс хуурайших, үс унах
Юу хийх хэрэгтэй вэ?
- Шинжилгээ өгөх: TSH, T3, T4 гэсэн гол гормоны шинжилгээг өгч, бамбайн үйл ажиллагааны байдлыг тодорхойлно.
- Эмчилгээ эхлүүлэх: Эмчийн заавраар гормоны тэнцвэрийг сэргээх эмчилгээ хийлгэх.
- Хооллолтоо анхаарах: Селен, иод, цайр, төмөр зэрэг эрдэс бодисоор баялаг хоол идэх нь бамбайд дэмжлэг болно.
- Стресс бууруулах: Бясалгал, амралт, унтлагын дэглэмийг хэвшүүлснээр сэтгэл санаа тогтворжино.
- Дасгал хөдөлгөөн: Хөнгөн, тогтмол дасгал нь бодисын солилцоог дэмжиж, гормоны балансыг тэнцвэржүүлнэ.
Дүгнэлт
Бамбайн булчирхай жижигхэн эрхтэн мэт харагддаг ч хүний амьдралын гол хэмнэлийг удирдаж байдаг чухал төв юм. Түүний үйл ажиллагаа алдагдсан тохиолдолд бид өөрсдийгөө ойлгохоо болино, жин нэмнэ, бухимдана, депрессэд орно. Гэхдээ үүнийг ойлгож, шинжилгээ өгч, зохих эмчилгээ хийлгэснээр эрүүл амьдралд эргэн ирэх бүрэн боломжтой.
Таны биеийн болон сэтгэлийн өөрчлөлт зан чанар биш байж мэднэ. Энэ бол бамбайн булчирхай юм. Тиймээс өөрийгөө ойлгож, шинж тэмдгийг анхаарч, эрт үед оношлуулах нь таны эрүүл мэндийн чухал алхам байх болно.
Та бамбайн эрүүл мэндтэй холбоотой илүү их мэдээлэл авахыг хүсвэл дараах линкүүдээр ороорой:
